کمپرسورها از ماشینهای مکانیکی به شمار میروند که به دلیل کاربری فراوان از ارزش زیادی برخوردار میباشند. کمپرسورها در صنعت ،پزشکی ، لوازمخانگی و سایر موارد کاربرد دارند. از کمپرسور برای فشردهسازی گاز یا مایعات استفاده میشود. درواقع عملکرد کمپرسور به این صورت است که بهوسیله انرژی مکانیکی گاز به درون خود دستگاه مکش میشود و سپس عملیات فشردهسازی انجام میشود. بهاینترتیب گاز فشردهشده و افزایش حجم پیدا میکند. گاز پرفشار خارجشده از کمپرسورها از یک سیستم خنککننده عبور داده میشوند تا دمای گاز دوباره بهاندازه معمولی بازگردد. معمولاً کمپرسورها را بر پایه نحوه انتقال انرژی از دستگاه به سیال، به دودسته تقسیم میکنند.
کمپرسورهای دینامیکی که انرژی سیالی را به شکل دائمی انتقال میدهد.
کمپرسورهای گریز از مرکز که با استفاده از پرههای شعاعی، هوا وارد مرکز پروانه دواری میشود و توسط نیروهای گریز از مرکز به سمت خارج پرتاب میشود.
با توجه به کارکردهای مختلف کمپرسور در تهیه و تولید ابزار پزشکی، از جایگاه قابلتوجه این دستگاه صنعتی تااندازهای به اهمیت آن در صنایع پزشکی آشنا میشویم.
بسیاری از عملیات پزشکی باید در هوای فشرده انجام شوند. شاید با برخی عملیات کمپرسورها آشنایی داشته باشیم، اما ممکن است از قابلیتهای دیگر این دستگاه اطلاعی نداشته باشیم که با برخی کارکردهای آن بهصورت تیتر وار آشنا میشویم :
کارکردهای کمپرسور در تهیه و تولید تجهیزات پزشکی شامل
- جهت استریلیزاسیون ظروف پزشکی در دمای بالا و تحتفشار
- آنالیزاسیون خون
- ماشینهای تراش دندانپزشکی
- میزهای فیزیوتراپی و کایروپرکتیک
- تجهیزات جراحی
- تجهیزات تنفسی و تغلیظ کنندههای اکسیژن
- دستگاه آندوسکوپی
کمپرسورهای پزشکی جهت صنایع داروسازی
کمپرسورهای J.P.Sauer و Sohn Maschinenbau Gmbhکاربرد وسیع و متنوعی در صنعت داروسازی دارند. برای تولید این کمپرسورها کار بدون وقفه و شبانهروزی، استفاده از مواد مقاوم و مستحکم در تولید بدنه در نظر گرفتهشده است. بنابراین قابلاستفاده در هرگونه شرایط آب و هوایی یا در رطوبت زیاد و گرما و سرمای شدید میباشند و بازده کاری بسیار خوب و بدون مشکلدارند. از هوای فشرده در صنایع داروسازی استفاده فراوان و گستردهای میشود. بهعنوانمثال برای فیلترهای استریل و تجهیزات تهویه هوای سالم در صنایع داروسازی نقش کمپرسورها از اهمیت ویژهای برخوردار میباشند همچنین جهت:
- هوای فشرده برای عملیات فرآیند
هوای فشرده بهطور مستقیم برای موادی که باید عملیات پاکسازی بر روی آنها صورت بگیرد، یا منتقل شود، جابهجا شود و یا هوادهی شوند مورداستفاده قرار میگیرد.
- جابهجایی مواد
معمولاً پمپهای انتقال مایعات با هوای فشرده کار میکنند، در مکانهایی که مواد فرار و قابل اشتعال قرار دارد احتمال خطر انفجار وجود دارد که بهوسیله جابهجایی مواد این خطر از بین میرود.
- سوپاپ و سیلندرهای کنترل:
یکی از تجهیزاتی هستند که در طی فرایند تولید بهوسیله هوای فشرده کنترل میشوند.
- خشککردن محصولات:
برای تسریع عملیات خشککردن محصولات پسازاین که هوای فشرده پاک با محصولات مخلوط شدند از طریق انتقال هوا و سرعت بخشیدن به روند خشککردن استفاده میشود.
- پردههای هوای فشرده
از هوای فشرده مانند یک پرده جهت ایجاد یک فضای پاک و ایمن استفاده میکنند.
- تولید نیتروژن
هوای فشردهشده پس از فیلترینگ بهوسیله یک سامانه غشائی، نیتروژن را تولید میکند که کاربرد بسیار فراوانی در صنایع تولید دارو و شیمیایی دارد.
کاربرد کمپرسورها در تأمین هوای فشرده بیمارستانها و مراکز درمانی
هوا پزشکی به منابع پاک هوای فشرده که در مراکز بهداشتی و بیمارستان برای توزیع گاز پزشکی تولید میشود، اطلاق میشود. این گاز دارای شرایط ویژهای میباشد که شامل: بدون روغن، بیبو، بدون ذرات معلق و بدون عارضه است و برای اینکه در خط لوله خود رطوبت ایجاد نکند، بهصورت خشک میباشد.
وقتی یک بیمار در اتاق عمل حضور دارد، جراح به کمپرسور هوای پزشکی نیازمند میباشد تا بیمار بتواند از تنفس عادی برخوردار باشد. منابع هوا باید به سیستم توزیع هوا اتصال داشته باشند و باید برای تولید هوا استفاده شوند تا از کالیبراسیون دستگاههای پزشکی و تنفس انسانی صرفاً برای تنفس استفاده شود.
در حال حاضر سه کمپرسور مختلف موجود میباشد که برای پخش هوا استفاده میشود:
- اسکرول کمپرسور: کمپرسور بهوسیله یک اسکرول ثابت و اسکرول محرک کار میکند. بهوسیله حرکتی که یک ایستگاه ثابت برای فشرده کردن هوا میشود فضای موجود در هوا به دام افتاده و کوچکتر شود و با کاهش حجم و درنتیجه افزایش فشار عمل میکند. از این کمپرسور برای توزیع گاز مایع استفاده میشود.
مزایای این کمپرسور شامل موارد زیر میباشد: بهندرت احتیاج به نگهداری و تعمیر دارد. در تمام دورههای عملیاتی بهخوبی کار میکند. بسیار آرام، تمیز و کوچک هستند و به همین علت برای توزیع گاز مایع به بیمارستانها و کلینیکها استفاده میشود. کمپرسورهای اسکرول جهت حمل گاز پزشکی و معمولاً برای بیهوشی استفاده میشوند. همچنین برای کالیبراسیون ابزار جراحی، تهویه و تقویت انکوباتورها استفاده میشوند.
- کمپرسورهای روغن: از این نوع کمپرسورها برای توزیع هوا در هنگام چرخش متناوب استفاده میشود. از مزایای این کمپرسور میتوان گفت که نصب و راهاندازی آن بسیار مقرونبهصرفه است، بسیار کمصدا میباشد و تعمیر و نگهداری آن با هزینه کم انجام میشود. طراحی این کمپرسور به شکلی است که روغن از محفظه فشرده و جریان هوا مجزا بوده و هیچ آلاینده مضر و قابل اشتعال را به هوا اضافه نکند. بهاینترتیب گاز طبیعی بهوسیله لولههای مسی به سمت اتاق جراحی و اتاق بیمار میرسد. از این گاز برای ارائه تجهیزات پزشکی جهت تهویه و تنفس استفاده میشود.
- کمپرسورهای دندانی بدون روغن و روغن کم: این کمپرسورها بدون خطر هستند و بیسروصدا عمل میکنند، نگهداری آن آسان است و بهطور اتوماتیک تنظیم میشوند.
تنظیمات و نگهداری کمپرسورها
شناخت انواع گازها و کمپرسورها و دانستن روشهای تعمیر، حفاظت و نگهداری آن برای کارکنان و مسئولین تأسیسات بیمارستان ضرورت دارد. رعایت اصول و مقررات مربوط به استانداردهای کمپرسورها شرایط را بهگونهای فراهم میکند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
