براکت ارتودنسی چیست؟
براکت یکی از ابزار اصلی مراحل ارتودنسی می‌باشد که جهت اصلاح ناهنجاری‌های دندان و دهان در مجاورت بریس ها (پلاک‌های نگه‌دارنده) مورداستفاده قرار می‌گیرند.
درواقع براکت ها همان نگین‌هایی هستند که در زمان درمان و در طی انجام پروسه ارتودنسی بر روی دندان‌ها به‌وسیله دندانپزشک چسبیده می‌شود. اگر کمی دقت کرده باشید یک سیم قوسی نیز در براکت مشاهده خواهید کرد. براکت های ارتودنسی جهت اتصال دادن سیم‌ها با چسب یا باند بر روی دندان‌ها در مراحل ارتودنسی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
براکت ارتودنسی با واردکردن نیروی سیم ارتودنسی به دندان‌ها این نیرو را وارد می‌کند تا در محل صحیح خود قرار بگیرد. براکت ها اغلب دارای دو شیار جهت قرار گرفتن سیم‌دارند. هزینه براکت ارتودنسی با توجه به ماده ساخته‌شده آن‌یک فلز نظیر طلا، تیتانیوم، کامپوزیت، کبالت یا سرامیکی و پلاستیکی در بازار انجام می‌گیرد.
معمولاً براکت های فلزی مقرون‌به‌صرفه می‌باشند و عملکرد ساده‌تری نسبت به انواع دیگر دارند. براکت های مدرن مانند براکت دیمون و براکت سرامیکی با توجه به ساختار ویژه خود هزینه زیادی دارند.
مسئولیت براکت ها
وظیفه براکت ها، انتقال نیروی سیم به دندان‌ها می‌باشد. با چسبیدن براکت ها بر روی دندان‌ها و عبور سیم از بین آنها، فشار موردنیاز را به دندان‌ها وارد می‌سازد که به‌این‌ترتیب با حرکت دادن دندان‌ها باعث اصلاح ناهنجاری‌های دندان می‌شود.
نمونه‌های مختلف براکت
براکت ها، قسمت اصلی بریس های قدیمی می‌باشند. می‌توان گفت که براکت ها و سیم قوسی، بریس ها را ایجاد می‌کند و برای اصلاح طرح لبخند مورداستفاده قرار می‌گیرند. جنس اغلب براکت ها فلزی است گاهی از براکت های سرامیکی و پلاستیکی نیز استفاده می‌شود.
براکت های فلزی
براکت فلزی از جنس فلزهایی مانند کبالت، کروم، تیتانیوم، طلا، استیل ضدزنگ و کامپوزیت می‌باشد که از مرسوم‌ترین براکت ها می‌باشد. براکت های فلزی به‌وسیله چسب‌های محکمی به دندان چسبیده می‌شود و کش های رنگی در اطراف آن قرار می‌گیرد و سرانجام به‌وسیله یک سیم که از بینشان عبور می‌کند دندان‌ها را جابه‌جا می‌کند.
از مزایای این ارتودنسی ثابت می‌توان به قابل بازیافت بودن، استریلیزه بودن و استحکام بالا در مقابل فشار زیاد را داشته است. همچنین در مقایسه با براکت های ارتودنسی متحرک هزینه کمتری دارد و باکش های رنگی می‌توان به جذابیت ارتودنسی ثابت افزود. برخلاف براکت های نامرئی نوع بریس به‌وضوح قابل‌مشاهده خواهد بود.
براکت های سرامیکی
یکی از پرکاربردترین براکت ها می‌باشد که با توجه به دلیل زیبایی و جلب‌توجه نکردن از استقبال بیشتری برخوردار می‌باشند. معمولاً براکت های سرامیکی یا پلاستیکی هم‌رنگ دندان تولید می‌شوند و کمتر جلب‌توجه می‌کنند. برخی افراد از شکل و ظاهر ارتودنسی رضایت ندارند، با استفاده از این براکت ها می‌توانند رضایت موردنظر را کسب نمایند. براکت های سرامیکی مانند براکت های فلزی مستحکم و قوی می‌باشند و عملکردی مشابه براکت های فلزی دارند. با توجه به این‌که براکت های سرامیکی اصطکاک بیشتری دارند، فرایند درمان به زمان بیشتری احتیاج خواهد داشت.
براکت های لینگوال
این براکت ها کاربرد زیادی ندارند اما بعضی از بیماران که در شرکت‌های تجاری مشغول هستند، خواستار این نوع براکت هستند. براکت ارتودنسی لینگوال یا ارتودنسی مخفی همان ارتودنسی ثابت فلزی است که در بخش داخلی دندان صورت می‌گیرد. براکت های لینگوال برای هر فرد به شکل اختصاصی ساخته می‌شود و پشت دندان‌های فرد می‌چسبد. این براکت ها به دلیل چسبیدن و تنظیم شدن آنها توسط ارتودنتیست به‌سختی انجام می‌شود همچنین صحبت کردن را برای فرد سخت می‌کند به همین علت معمولاً خیلی به‌ندرت استفاده می‌شوند و اغلب متخصصین ارتودنسی این نوع ارتودنسی را توصیه نمی‌کنند. از معایب این ارتودنسی می‌توان به دشوار بودن تمیز کردن دندان‌ها حتی باوجود مسواک ارتودنسی و تداوم ناراحتی در طول درمان ارتودنسی اشاره داشت.
براکت ارتودنسی نامرئی
با توجه به این‌که براکت های ارتودنسی نامرئی (سرامیکی و پلاستیکی) ظاهری طبیعی برای فرد به همراه می‌آورد و بیمار تمایلی به استفاده از مدل فلزی نداشته باشد انجام می‌شود اما باید در نظر داشت که براکت نامرئی در طی زمان و در اثر مصرف توتون، دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی دچار تغییر رنگ می‌شوند و چون اصطکاک بیشتری دارند حرکت دندان‌ها به آهستگی انجام می‌شود. بنابراین مراحل درمان در طول زمانی بیشتری انجام می‌شود.
براکت های دیمون
براکت های دیمون پیشرفته‌تر از براکت های فلزی هستند. می‌توان گفت براکت های دیمون بروزترین براکت های معرفی‌شده در جهان زیبایی و ارتودنسی دندان می‌باشند که به شکل چفت شونده و بدون نیاز به کش ارتودنسی فرایند مرتب‌سازی دندان را انجام می‌دهد. براکت خود بازشونده دیمون، فشار لازم جهت تنظیم دندان‌ها را به‌وسیله فنری بسیار نازک به سیم وارد می‌کند.
ارتودنسی ثابت فلزی، نوعی روش ثابت و قابل‌رؤیت می‌باشد که در این مدل کش های رنگی حذف می‌شوند و به همین علت عملکرد و ظاهر زیباتری دارند. معمولاً نسبت به براکت های فلزی گران‌تر می‌باشند.
یکی دیگر از موارد قابل‌توجه در زمینه این نوع براکت ها بدون نیاز به محکم کردن بریس ها در محل خود قرار می‌گیرد همچنین این ارتودنسی با فناوری جدیدی عمل می‌کند و احتیاجی به محکم کردن و مراجعه مداوم به ارتودنتیست ندارد. یکی دیگر از مزایای این ارتودنسی به علت کاهش کشیدن دندان‌ها و حفظ دندان‌های بیمار تا حد امکان قابل‌توجه می‌باشد. با توجه به این که، استفاده از براکت دیمون در مراحل ارتودنسی، لبخند طبیعی و جذاب‌تری برای فرد به ارمغان خواهد آورد از استقبال بیشتری برخوردار می باشد.
کدام براکت مناسب است؟
وقتی به متخصص ارتودنتیست مراجعه می‌کنید، متخصص با توجه به شرایط بیمار براکت موردنیاز را در نظر می‌گیرد؛ بنابراین مطمئن باشید که متخصص ارتودنسی با در نظر گرفتن موقعیت اجتماعی و فردی شخص مناسب‌ترین براکت را برای بیمار در نظر می‌گیرد. همچنین میزان ناهنجاری‌ها و لزوم استفاده از بعضی تجهیزات ارتودنسی مانند فیس ماسک و وسایل دیگر، برای انتخاب براکت نیز تأثیرگذار است.
مراقبت از براکت
یکی از مراحل براکت مراقبت از آن می‌باشد. این براکت ها محل عبور سیم ارتودنسی می‌باشند و هرگونه انحراف در آنها باعث برهم خوردن تنظیم دندان می‌شود لق شدن یا شکستن براکت یکی از مشکلات ارتودنسی به‌خصوص ارتودنسی لینگوال می‌باشد.
در صورت شکستن براکت باید هزینه مجدد برای براکت جدید نمایید و در صورت افتادن براکت می‌توانید از آن استفاده نمایید.
درصورتی‌که براکت به‌طور اتفاقی شکست، روند مرتب‌سازی دندان‌ها به تعویق می‌افتد و یا فرد به بیماری‌های دهانی در اثر زخم شدن دهان می‌شود. همچنین در زمان صحبت کردن یا غذا خوردن در اثر شکسته شدن براکت دچار عفونت و زخم می‌شود. معمولاً دهان به دلیل رطوبت زیاد اگر دچار زخم شود دیرتر بهبودی حاصل می‌آید.
