همهچیز راجع به اینسرومنت دندانپزشکی
اینسترومنت چیست؟
هنگامیکه به مطب دندانپزشکی مراجعه میکنید، معمولاً با سروصداهای زیاد و ابزار دندانپزشکی مواجه میشوید.
اینسترومنت های دندانپزشکی ابزاری هستند که دندانپزشک در زمان معاینه یا جراحی از آن استفاده میکند.
در همه کلینیکهای دندانپزشکی از ابزاری به نام اینسترومنت استفاده میشود که قطعاً از مهمترین ابزار درمان بیماریهای دندان به شمار میرود.
انواع اینسترومنت
ابزار اینسترومنت شامل: توربین دندانپزشکی، آنگل دندانپزشکی، ایرموتور، آینه دهان، پروب داس، اسکیلر، سرنگ دندان، پروب پریودنتال، پروب بریول، گود کننده، کیورت، برنیشر، استئوتوم و موچین
توربین دندانپزشکی
یکی از اینسترومنت ها توربین میباشد که وسیلهای چرخنده با سرعت زیاد و قدرت کم میباشد. این اینسترومنت یک مته کوچکی است که برای از بین بردن پوسیدگی و فرم دهی دندانها پیش از قرار دادن تاج مورداستفاده قرار میگیرد. از توربین دندان جهت تمیز کردن و شکل دادن ریشه یا برای برداشتن تاجهای قدیمی یا موقتی استفاده میشود.
توربین یک وسیله برای تراشیدن و سوراخ کردن دندان بوده و در زمان کوتاه مورداستفاده قرار میگیرد. این قطعه بهطور مستقیم بر روی شلنگ یونیت متصل میشود و نیازی به موتور ندارد.
شاید صدای توربین باعث ترس برخی از بیماران شود. این توربین هوایی یا برقی قادر است در زمان پاشیدن آب به دهان با سرعت دویست و پنجاه هزار دور در دقیقه بچرخد. به دلیل چرخش دستگاه، درصورتیکه آب نباشد، توربین به حدی گرم میشود که میتواند دندان را دچار آسیب دیدگی نماید.
ایرموتور دندانپزشکی
ایرموتور مسئول به حرکت درآوردن آنگل میباشد که جهت درمانهای عمیق و ریشهای کاربرد دارد. این ابزار از گشتاور بالا و سرعت پایینی برخوردار است. از آنگل جهت برداشتن پوسیدگی، تصحیح تراش حفره، تطابق ترمیمهای اکلوزال، پرداخت ترمیمی آمالگام و جهت روکش و بریج موقت و دائم استفاده میشود.
آینه دهان
این ابزار صرفاً در دندانپزشکی کاربرد دارد. سر آن اغلب گرد بوده و در اندازههای هجده میلیمتر و بیست میلیمتر در بازار موجود میباشد. آینه دهان دارای طیف وسیعی از عملکردها میباشد که شامل:
به پزشک اجازه میدهد تا وضعیت دندان را بهطور غیرمستقیم مشاهده نماید. میتواند نور را به قسمتهای موردنظر منعکس نماید و سرانجام هرگونه جمع شدگی بافت نرم را نشان میدهد.
این ابزار ازنظر ظاهری شامل یک آینه کوچک با یک دسته فلزی است. این اینسترومنت برای دندانپزشک این امکان را فراهم میآورد که بخشهایی از دهان را ببیند که با چشم بهسختی دیده میشود. پوسیدگیهای دندان با کمک این ابزار بهراحتی شناسایی مشاهده میشود. با کمک آینه دندانپزشکی موجب حرکت دادن زبان یا فشار دادن به سمت گونه میشود، بهنحویکه از دست استفاده نشود.
پروب داس
این ابزار بانام داس دندان نیز شناسانده میشود. این ابزار یک پروب ترسناک با یک سر تیز میباشد. در قدیم از این قطعه جهت سنجیدن حفره های داخل دندان استفاده میشد اما امروزه استفاده از پروب برای تشخیص پوسیدگی در محل سوراخ یا شکاف امری منسوخ به شمار میرود.
در حال حاضر این اینسترومنت برای یافتن علایم حفره، بیماری پریودنتال لثه مناسب میباشد. این ابزار دارای یک دسته بلند میباشد که در انتهای آنیک قلاب تیز وجود دارد این ابزار برای کاوش بین دندانها و تراشیدن تارتار یا پلاک دندانی کاربرد دارد. همچنین اگر حفرهای در دندان وجود داشته باشد، دندانپزشک برای بررسی حفره استفاده میکند.
باوجود ظاهر قدیمی این ابزار یک وسیله پرکاربرد در دندانپزشکی میباشد.
اسکیلر
این قطعه برای از بین بردن پلاک و تارتار در اندازه وسیع و برای از بین بردن جرم دندانی مناسب میباشد. بیشتر بیمارانی که به جرمگیری دندان نیاز دارند با بیماری پریود نتال نیز مواجه هستند.
اغلب در زمان خوردن یا نوشیدن مواد قندی و اسیدی، این مواد به دندانها میچسبند و باعث ایجاد باکتری میشوند. مسواک زدن استفاده از نخ دندان میتواند برای رفع این پلاکها مناسب باشد اما در موارد ضروری انجام جرمگیری با اسکیلر مؤثر میباشد.
سرنگ دندان
برخی جراحیها باعث درد میشوند بنابراین تزریق یک ماده بیحسکننده یا منجمدکننده میتواند جهت بیحسی موضعی مفید باشد. بهاینترتیب استفاده از یک سوزن یا سرنگ معمولی برای دندانپزشک این امکان را فراهم میآورد که موضع بیحس شده را در دسترس داشته باشد.
گود کننده
این ابزار توسط دندانپزشک جهت از بین بردن عاج دندان پوسیدهشده مورداستفاده قرار میگیرد و با توجه بهاندازه حفره در اشکال و اندازههای مختلف موجود میباشد.
استئوتوم
برای فشرده کردن، برش یا تغییر دادن شکل استخوان ایجادشده است و بهمنظور گشاد کردن جهت قرار دادن ایمپلنت دندانی بهکاربرده میشود.
روشهای مراقبت از اینسترومنت ها
جهت نگهداری این ابزار باید مرتب آنها را بررسی کرده و به توصیههای مربوط به نگهداری از آن توجه نماییم:
- در طی روز دو بار روغن نیاز به روغنکاری دارد
- مراحل استریل و ضدعفونی کردن باید بهدقت انجام شود.
- بستهبندی قطعات باید با دقت انجام شود.
- برای حفظ ابزار از هرگونه ضربدیدگی باید جلوگیری شود.
- باید دقت نمود که از فرزهای مناسب استفاده کرد.
- در هنگام کار باید به تنظیم فشار باد یونیت توجه داشت.
عیوب یا نواقص اینسترومنت
- زمانی که فرز در زمان کار لق میزند، درواقع بلبرینگ دچار آسیب شده و باید تعویض شود
- وقتی اینسترومنت فرز را نگه نمیدارد، متوجه میشویم که شفت خرابشده و باید تعویض شود
- اینسترومنت صدا میدهد یعنی روغنکاری در زمان لازم انجامنشده و یا دچار ضرب خوردگی شده است.
- از سر اینسترومنت آب پاشیده نمیشود که یا سوراخهای توربین دچار گرفتگی شده است و یا در آنگل لوله آبگرفته است.
- از بخش انتهایی توربین هوا یا آب نشت میکند به این معنی است کوپلینگ سیل باید تعویض شود.
- هنگامیکه اینسترومنت در زمان کار گیر میکند نشان از ضربدیدگی، عدم روغنکاری بهموقع و خرابی بلبرینگ میدهد.
- آنگل در هنگام کار گیرکرده و نچرخد یعنی بلبرینگ خرابشده است یا دندانههای شفت دچار خوردگی شدهاند.
