دستگاه های تنفسی برای کاربرد های خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. به صورت کلی دستگاه ونتیلاتور برای ریکاوری های بعد از عمل جراحی مورد استفاده قرار می گیرد یا افرادی که از یک بحران یا بیماری سخت مواجه بودند و به هیچ عنوان تنفس ارادی ندارند مورد توجه قرار می گیرد. در واقع این وسیله عمل دم و بازدم را برای بیماران به عهده دارد. تا وقتی که بیماران خودشان به تنهایی بتوانند تنفس کنند، دستگاه تنفس مصنوعی به آن ها متصل است.

انواع دستگاه تنفس مصنوعی

انواع گوناگونی از دستگاه ونتیلاتور وجود دارند که بر اساس فاکتور هایی مانند: طول زمان حمایت دستگاه، شدت بیماری، سطح هوشیاری بیمار، تجهیزات بیمارستان و غیره بستگی دارد. در حالت کلی این دستگاه ها به  نواع زیرتقسیم می شوند:

• ونتیلاتورهای با فشار منفی

این نوع دستگاه تنفس مصنوعی، اولین بار در اوج همه گیری فلج اطفال ساخته و مورد توجه قرار گرفت. این دستگاه به صورتی طراحی شده بود که همه ی قفسه سینه و اطراف آن بجز سر و گردن را کاملا می پوشاند. عملکرد آن بدین صورت بود که هنگام دم، هوای موجود در محفظه تخلیه می شود و باعث ایجاد فشار منفی داخل محفظه می شود، بعد از آن باعث کشیده شدن دیواره ی قفسه ی سینه به بیرون و اتساع آن می شود.

• ونیلاتور ها با فشار مثبت

در این نوع ونتیلاتور ها فشار مثبت در هنگام دم، گاز را با فشار بالاتری نسبت به فشار اتمسفر به داخل ریه ها به راه می اندازد و باعث ایجاد یک فشار آلوئولی مثبت و در نتیجه گستردگی و اتساع قفسه سینه می شود. قرار دادن راه هوایی مصنوعی ( لوله ی تراشه یا تراکستومی کاف دار) در این نوع تهویه ضرورت دارد تا حجم هوای مورد نیاز به صورت کامل در هنگام دم با فشار مثبت وارد ریه ها بشود.4 نوع فاز در این نوع ونتیلاتورها باید کامل شود تا یک سیکل ونتیلاتوری برای بیماران تولید شود.

• ونتیلاتور با حجم ثابت

در این نوع دستگاه ها هنگامی که حجم از قبل تعریف شده، درون ریه ها کامل می شود، مرحله ی دم (جریان گاز) به داخل ریه ها پایان می پذیرد. یکی از مزیت های این نوع ونتیلاتور این است که حجم را تا رسیدن به حجم تعریف شده می رساند و ادامه می دهد و این یعنی توانایی تهویه و اکسیژناسیون را بر طبق فشار های مختلف از پیش تعیین شده به ریه های بیماران تحویل می دهد. این دستگاه برای بیماران دچار اختلالات حاد تنفسی، بسیار مفید می باشد. از معایب این ونتیلاتور این می باشد که امکان دارد فشار هوا در حد زیاد و خطرناکی بالا برود و بیمار را در معرض خطر باروتروما قرار دهد.

• ونتیلاتور زمان ثابت

سرعت جریان باید به صورتی تعیین شود که حجم مورد نظر در آن موقع وارد ریه ها بشود و می توان گفت این دستگاه تحت کنترل زمان می باشد. موارد استفاده این دستگاه نوزادان و کودکان می باشند.

• ونتیلاتور با فرکانس بالا

در این نوع ونتیلاتور حجم های جاری کوچک( 1 تا 5 میلی متر بر کیلوگرم و در حدود 100-50 میلی لیتر بر کیلوگرم) و همین طور در فرکانس بالا(150 سیکل در دقیقه یا 20 دور در ثانیه) به بیمار اختصاص می دهد.

• ونتیلاتور های خانگی

برای تنظیم کردن تنفس بیمارانی که هر دقیقه نفس های مصنوعی به آن ها انتقال می شود کاربرد دارد. این دستگاه مناسب افرادی است که به صورت موقت یا دائم از مشکلات تنفسی رنج می برند.

وظایف دستگاه ونتیلاتور:

• درصد معینی از اکسیژن را به ریه ها می رساند.
• خارج شدن کربن دی اکسید از بدن بیماران.
• سهل کردن عمل دم و بازدم.
• این دستگاه 0 تا 100 عمل تنفس را انجام می دهد، پس برای بیمارانی که دیگر قادر به تنفس نیستند مفید می باشد.
• بهتر است این دستگاه برای کوتاه مدت استفاده شود تا آسیب های کمتری به بدن برساند.
• بیشتر مواقع استفاده از این دستگاه موقعی می باشد که فرد بعد از عمل های جراحی بیهوش شده و نفس کشیدن برای وی دشوار می باشد.

مزایای استفاده از ونتیلاتور

• بیمار دیگر به سختی تنفس نمی کند
• تنفس بیمار فرصت پیدا می کند تا دوباره به حالت عادی برگردد.
• به بیماران همان اندازه که اکسیژن نیاز دارند می رسد.
• راه های هوایی بیماران را یکنواخت و پایدار می کند.
• دارو ها به وسیله آن می توانند بدن را درمان کنند.

معایب استفاده از دستگاه ونتیلاتور

• امکان به وجود آمدن عفونت در ریه ها
• افزایش بیش از حد تورم ریه و آسیب به ریه
• هر چه زمان استفاده از ونتیلاتور بیشتر باشد عوارض بیشتری در پی خواهد داشت.

روش هایی که به وسیله یک راه هوایی به ونتیلاتور کمک خواهد کرد

• استفاده از ساکشن هوایی

به وسیله یک لوله نازک و خالی( کاتتر)، ترشحات بیمار حذف می شود. این دستگاه ممکن است باعث ایجاد سرفه و ناراحتی در بیماران شود. به این نکته نیز توجه داشته باشید که این روش، بهترین راه برای نگه داشتن راه هوایی و همین طور ریه ها از ترشحات عفونی می باشد.

• اسپری دارو

به وسیله لوله هایی می توان دارو را به بیمارانی که نیاز به دارو دارند از طریق تنفسی تحویل داد. به وسیله این دارو ها که از طریق راه هوایی و ریه وارد می شوند، می توان روند بیماری را تسریع بخشید.

• برونکوسکوپی

یک دوربین بسیار کوچک به همراه نور وارد لوله تنفسی بیماران می شود. به وسیله این دستگاه می توان به بررسی راه های هوایی در ریه ها پرداخت. در بعضی وارد نمونه هایی از بافت نیز توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرد.