کمپرسور ها ماشین هایی هستند که از آن ها برای زیاد شدن فشار سیالاتی که خاصیت تراکم پذیری دارند استفاده می شود، مانند بخارات و گاز ها.
کمپرسور ها برای گسترش صنایع و رفاه زندگی بشر استفاده می شوند. امروزه به آن ها اسب بارکش نیز گفته می شود. با گسترش و افزایش صنایع در موقع قرن 2 و رشد پر سرعت آن این ماشین ارزش پر رنگ تری نسبت به قبل پیدا کرده است و رفاه و پیشرفت چشم گیری داشته است.
در شاخه های مختلف مانند پزشکی، صنعت، دندلنپزشکی، لوازم خانگی و خیلی از وسایل دیگر از کمپرسور ها استفاده می شود مانند:
- وسایل خانگی (جاروبرقی، یخچال، فریزر، کلر گازی)
- تجهیزات پزشکی( انواع دریل دندانپزشکی، هوای موجود در بیمارستان ها)
- صنایع هواپیمایی( تامین هوای فشرده برای موتور های توربین)
- صنایع( تامین هوا برای سیستم پنوماتیکی، ذخیره و میعان گاز ها)
امروزه شرایط استفاده از کمپرسور ها در صنایع بسیار وسیع و متنوع شده است که در ظرفیت های مختلف با مکش بسیار اندک تا فشار هوای بسیار زیاد (6000 بار) در آن استفاده می شود.
کمپرسور ها ی اسکرو:
کمپرسور های اسکرو در واقع همان پمپ های باد تعمیرگاهی می باشند و به نام کمپرسور های تولید هوای فشرده پیستونی نیز شناخته می شوند. در واقع این کمپرسور ها در مقیاسی وسیع در صنایعی که با هوای فشرده کار میکنند به عنوان ابزاری کلیدی می باشند.
عملکر کمپرسور اسکرو:
روش کار این نوع کمپرسور به این صورت می باشد که بر اساس حرکت دادن گاز یا هوا با رتورهای نصب شده درون یک سیلندر می باشد. رتورهای کمپرسور های اسکرو، مانند پیچ های چند راهه می باشند که به طور نر و ماده درون هم می چرخند و با چرخش خود باعث می شوند گاز هوا به سمت مستقیم پیش برود و بخاطر این حرکت خلا و ورود مستمر گاز درون کمپرسور می شود و با کم کردن فاصله های بین مولکولی گاز باعث زیاد شدن آن می شوند.
در کمپرسورهای اسکرو سیستم انتقال قدرت روی یکی از رتور ها انجام می شود و رتور دیگر به وسیله رتور راننده می چرخد. اصول کار این دستگاه مانند چرخ گوشت های ساده می باشند.
بین رتورها و بدنه، فاصله بسیار کمی وجود دارد که برای اینکه نشتی به وجود نیاید یا هرگونه افزایش لقی باعث کم شدن راندمان جریان کمپرسور نشود و یا افزایش درجه حرارت رخ ندهد، گاز فشرده شده در قسمت سر سیلندر باید مجددا به قسمت فشار پایین کمپرسور برگردد.
به خاطر اینکه فاصله بین رتور و بدنه کم می باشد امکان گیر کردن و تماس داشتن قطعات متحرک و ثابت وجود دارد، و این باعث می شود تعمیر کمپرسور های اسکرو بسیار مشکل و یا غیر ممکن شود.
انواع کمپرسور های اسکرو:
- کمپرسور های بدون روغن
- کمپرسور های روغنی
در کمپرسور های روغنی، برای کم شدن اصطکاک مابین قطعات متحرک و یا ثابت با اضافه کردن روغن به هوایی که وارد می شود ، باعث به وجود آمدن لایه نازکی از روغن بین قطعات می شود تا انجام عملیات روانکاوی بین بدنه و رتور به آسانی انجام شود. با نصب فیلتر در خروجی دستگاه، روغن از هوا جدا شده و به مخزن اصلی روغن باز می گردد.
البته همیشه مقداری از روغن به همراه هوا خارج می شود. اگر از لحاظ عملیات روغن روی دستگاه های مصرف کننده خاص مانند تجهیزات ابزار دقیق اثر سوئی نداشته باشد مناسب می باشد. کمپرسور های روغنی نسبت به نوع بدون روغن آن دارای طول عمر بیشتر و کارائی بالاتری می باشند البته هزینه های اولیه و سیستم های تزریق و جداسازی روغن نیز نیاز به هزینه بالایی خواهد داشت.
مزایای کمپرسور های بدون روغن
- به علت نبود روغن، آلودگی وجود ندارد، هر گازی می تواند استفاده شود حتی پلیمر گاز و یا گاز کثیف را نیز با توجه به فشرده سازی جابجایی مثبت، می توان فشرده نمود.
- سرعت روتور بالاتر نسبت به نوع روغن دار
- آب گرفتگی کمتر
- دمای تخلیه به علت گرمای فشرده سازی بالا می باشد.
تفاوت کمپرسور اسکرو با بقیه کمپرسور ها
این کمپرسور عملکرد بهتری نسبت به مدل های روتاری و پیستونی دارد. مصرف برق پایین، لرزش و صدای کمتر و طول عمر بالاتر از دیگر مزیت های این کمپسور نسبت به بقیه انواع می باشد و به جرات می توان گفت کمپرسور اسکرو بهترین نوع در کمپرسور های صنعتی می باشد.
البته قیمت بالا و هزینه نگهداری و تعمیر بالای آن از معایب این کمپرسور به حساب می آیند.
یک از نکات حائز اهمیت این است که در کمپرسورهای بزرگ تر از جریان روغن در آن استفاده می شود که این امر باعث استفاده مداوم از کمپرسور می شود.
موارد استفاده از کمپرسور اسکرو
- صنعت خودروسازی
- صنعت الکترونیک
- صنایع شیمیایی( ذخیره سازی گاز و میعان گاز ها)
- صنایع هوایی( تامین هوای فشرده برای موتور توربین)
اجزای تشکیل دهنده ی کمپرسور اسکرو
این نوع کمپرسور از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه آن ها را نام می بریم.
- فیلتر هوا
برای خارج کردن گاز ها از درون کمپرسور مورد استفاده قرار می گیرد.
- فیلتر روغن
مورد استفاده در کمپرسور های روغنی می باشد.
- بلبرینگ
بلبرینگ نقش اساسی در دستگاه کمپرسور اسکرو می باشد. در کاهش استهلاک و چرخش های دایره وار و دورانی، بسیار کمک می کند.
- دریچه های مکش
اولین نقطه ورود هوا به کمپرسور می باشد و دارای تنظیمات خاص می باشد که بر اساس آن باز و بسته می شوند تا راندمان کمپرسور حفظ شود.
- موتور
متداول ترین آن ها ، موتور های برقی می باشند
- مخازن ذخیره سازی
در اندازه و مقیاس متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.
- روتور
روتور ها به چرخ دنده ها ضربه زده و هوای مکش را از دریچه بازیافت می کنند.
- بخش کنترل سیستم
- جداکننده ها
- پیچ، واشر و. مهره