ساکشن دندان پزشکی چیست ؟ ساکشن دندانپزشکی به تجهیزاتی اطلاق می شود که جهت مکش بزاق و خون ناشی از جراحت لثه به کار برده می شود. در واقع ساکشن یا لوله مکنده ای است که در طی عملیات درمان دندان پزشکی در دهان بیمار قرار می گیرد. می توان گفت ساکشن ها بر اساس نوع عملیات و کارایی خود انواع مختلفی دارند.
انواع ساکشن دندان پزشکی
اغلب ساکشن هایی که در حال حاضر در کلینیک های دندان پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند 2 نوع هستند.
- ساکشن آبی یا بزاق کش
ساکشن دندان پزشکی نوع آبی یا بزاق کش، مسئول جمع آوری بزاق دهان و خونی که در هنگام ترمیم یا کشیدن دندان در دهان جمع شده است، می باشد. این ساکشن از نوع مرسوم در دندان پزشکی ها است که در دهان بیمار به نحوی قرار می گیرد که همه بزاق را از دهان جمع کرده و تخلیه می کند. یکی از معایب این ساکشن ها این است که باعث از بین رفتن و اتلاف مقدار زیادی آب می شود. به طوری که در هر دقیقه حجمی بالغ بر 8 تا 13 لیتر آب را مصرف می کند.
با توجه به این که عملیات دندان پزشکی زمان زیادی را می گیرد، مصرف آب در هر دوره خیلی زیاد خواهد شد. توصیه می شود با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در زمینه دندان پزشکی از ساکشن های آبی با نمونه های برقی یا بادی به مورد استفاده قرار گیرند. همچنان که با بحران کم آبی مواجه هستیم لذا استفاده از این نوع ساکشن ها بهترین گزینه جایگزین می باشند.
- ساکشن هوایی یا حجم بالا
امروزه استفاده از این ساکشن ها در بین دندان پزشکان رواج دارد. این ساکشن ها با نام ساکشن هوایی یا حجم بالا شهرت دارند. مصرف این ساکشن به این شکل می باشد که دستیار دندانپزشک، ساکشن دندانپزشکی را در زمان ترمیم دندان در مجاورت قسمتی که نیاز به ترمیم دارد قرار می دهد وبه این ترتیب همه مواد و ترشحات مایع و خرده های دندان را که در زمان مرمت دندان شکسته می شوند، جمع می کند.
کارایی ساکشن های دندان پزشکی حجم بالا تقریبا شبیه عملکرد جاروبرقی پر قدرت می باشد که می تواند بدون تماس دندان کلیه ترشحات و مواد باقی مانده در دهان را به وسیله مکش جمع کند. قدرت مکش این ساکشن 10 تا 15 برابر ساکشن آبی است. در این نوع ساکشن، هوا با سرعتی برابر 150 تا200 کیلومتر در ساعت جریان دارد و به شکل تقریبی، قدرت مکش این ساکشن، 50 لیتر آب در هر دقیقه می باشد و همچنین سایر مواد اضافی از جمله خرده های دندان، ترشحات و خون حاصل از ترمیم دندان را از فاصله 10 تا 15 میلی متری را جمع می کند.
ساکشن دندانپزشکی چه کارایی دارد؟
از شروع عملیات دندانپزشکی وجود لوازم مربوط به ساکشن ضرورت دارد. در واقع از هنگامی که داروی بی حسی، قبل ازترمیم یا کشیدن دندان به بیمار تزریق می شود ، وجود ساکشن برای از بین بردن مزه تلخ و نامطلوب داروی بی حسی را کمتر حس خواهد شد. همچنان که اگر مواد بی حس کننده، در زمان طولانی در انتهای دهان بیمار باقی بماند منجر به حالت تهوع در بیمار خواهد شد و ممکن است در روند عملیات دندانپزشکی تاثیر منفی بگذارد. به همین علت ساکشن ها از اهمیت و جایگاه ویژه ای در دندان پزشکی برخوردار می باشند.
اصولا در طی کار با دندان آسیب دیده، محیط دهان به جهت فعالیت دنداپزشک از جهت ترمیم و کشیدن دندان باید خشک باشد زیرا در غیر این صورت باعث مشکلاتی خواهد شد و عملیات به درستی صورت نمی گیرد. بنابراین وظیفه خشک نگه داشتن دهان بر عهده ساکشن می باشد، همچنین سطح دندان باید تمیز باشد که از طریق ساکشن عملیات پاکیزگی دندان صورت می گیرد.
اگر از ساکشن استفاده نکنیم ممکن است خون ناشی از جراحی لثه به شدت بیشتری وارد دهان شود و بیمار مجبور شود مرتب اقدام به خالی کردن دهان خود نماید، که این کار در واقعیت انجام پذیر نمی باشد. برخی بیماران با پوسیدگی بیشتری به پزشک مراجعه می کنند و پزشک ناچار است مقداری از بافت لثه را برش دهد تا به دندان برسد که احتمال خونریزی در زمان درمان بیشتر خواهد شد.
دندان پزشک ممکن است در زمان عملیات ترمیم وکشیدن دندان نیاز به دید بیشتری داشته باشد زیرا مته دندان پزشکی در زمان کار داغ شده و لازم است در حین کار مته خنک شود. به این ترتیب مقدار زیادی آب به بیرون اسپری می شود تا سطح مته خنک شود. با اسپری شدن آب، فضای دهان از آب پر خواهد شد و دندان پزشک نمی تواند از طریق آینه، دندان مورد نظر را مشاهده نماید. با استفاده از ساکشن در کمترین زمان موجود، مایعات داخل دهان را به خارج هدایت می شود و دندان پزشک دید بهتری خواهد داشت. شاید از نظر بیماران وجود یک لوله مکنده در دهان خوشایند نباشد اما یکی از مهم ترین ابزار مورد نیاز برای دندان پزشکی، ساکشن می باشد.
ساکشن مواد زاید و اضافی را به کجا هدایت می کند؟
وقتی عملیات دندان پزشکی به پایان رسید ممکن است از خود بپرسید پس از جمع آوری بزاق دهان، خرده های دندان، آمالگام ودیگر مواد به وسیله ساکشن چه اتفاقی رخ می دهد؟ باید گفت ساکشن مواد را به درون خود می کشد و در مسیر جدا کننده قرار می دهد تا مواد جامد از مایعات جدا شود و سرانجام مایعات وارد شبکه فاضلاب می شود.
در حال حاضر پیشنهاد می شود تا دندان پزشکان از یک دستگاه مجزا جهت جدا سازی آمالگام در ساکشن استفاده کنند تا ذرات ریز آمالگام وارد شبکه فاضلاب نشوند.
