انواع مختلف کمپرسور هوا

عملکرد کمپرسور به این صورت است که با متراکم کردن مواد یا سیالات حجم آن‌ها را با افزایش فشار، کم می‌کند و با فشار تخلیه می‌کند. می‌توان گفت کمپرسور با صرف انرژی مکانیکی بسیار زیاد سیال را با سرعت به درون خود می‌کشد و سپس متراکم می‌کند. به‌این‌ترتیب دمای سیال متراکم شده افزایش می‌یابد. در حال حاضر انواع مختلفی از کمپرسورها وجود دارد که جهت مصارف عمومی یا صنعتی طراحی و تولیدشده است.

 انواع پمپ باد

کمپرسورهای پمپ باد بر طبق فشار و حجم هوای ایجادشده (دبی) گروه‌بندی می‌شوند. اغلب پمپ‌های باد که در صنایع استفاده می‌شود جهت تأمین فشاری برابر ۱۰ بار استفاده می‌شوند. به‌این‌علت که شیرآلات برقی و جک‌های ماشین‌آلات صنعتی عملکرد مطلوبی داشته باشند باید حداکثر فشار ۶ بار وارد آن‌ها شود و به فشار بیشتر از ۱۰ بار نیازی ندارند.

البته بعضی از کمپرسورهای هوا مانند پمپ باد پیستونی و پمپ باد اسکرو می‌توانند هوایی با فشار ۱۰ بار را تولید نمایند. وقتی مقدار ماشین‌آلات مصرف‌کننده هوا بیشتر باشد، به میزان زیادی هوا نیاز داریم. مثلاً زمانی که یک ماشین cnc با یک پمپ باد ۲۵۰ لیتری در حال کار باشد، وقتی افزایش تولید داشته باشیم و مجبور باشیم ۱۰ ماشین cnc را به این مجموعه اضافه کنیم نیاز به ۲۵۰۰ لیتر هواداریم که بهتر است از یک کمپرسور ۲۵۰۰ لیتری اسکرو استفاده نماییم.

در کمپرسور باد یا کمپرسور هوای فشرده توجه لازم نسبت به حجم دستگاه، امری ضروری می‌باشد زیرا کمپرسورهایی که میزان حجم مخزن با مصرف ابزار بادی تناسب نداشته باشد، فشار زیادی را بر موتور وارد می‌سازد و باعث استهلاک موتور و از دست رفتن انرژی می‌شود.

 کمپرسور باد سیلندر پیستونی

در این نوع کمپرسور هوا، در زمان رفت‌وبرگشت یا پیستونی در وهله نخست باید هر دو سوپاپ بسته باشد و حرکت رو به پایین با کاهش فشار سیلندر با توجه به خط مکش، موجب باز شدن سوپاپ ساکشن شده و گاز وارد سیلندر می‌شود. وقتی حرکت رو به بالا باشد پیستون و سوپاپ‌ها بسته می‌باشند بنابراین فشار افزایش‌یافته و باعث باز شدن سوپاپ مکش و خروج گاز متراکم شده می‌شود؛ بنابراین با توجه به تعداد فرایند تراکم دو نوع کمپرسور پیستونی تک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای وجود دارد.

کمپرسور باد پیستونی تک‌مرحله‌ای: در این نوع کمپرسور عملیات تراکم سازی در یک مرحله انجام می‌شود و هوا پس از ورود به سیلندر متراکم شده، با افزایش فشار مواجه می‌شود و از سوپاپ دیسچارج به مخزن کمپرسور باد منتقل می‌شود.

در این کمپرسور پیستونی فشار کمپرسور معمولاً تا نهایت تا ۸ بار می‌باشد و ظرفیت کمپرسور باد پیستونی تک‌مرحله‌ای اغلب تا ۷۵۰ لیتر بر دقیقه است.

کمپرسور دومرحله‌ای: عملیات متراکم سازی در دو مرحله صورت می‌گیرد به‌این‌ترتیب که ابتدا هوا به سیلندر کم‌فشار که دارای حجم و فشار و قطر زیادی دارد، واردمی شود و پس از عبور و عملیات خنک‌کنندگی، کمپرسور هوا به درون سیلندر پرفشار منتقل می‌شود و پس از متراکم سازی مجدد وارد مخزن کمپرسور هوا می شود. فشار کمپرسور هوا در دومرحله‌ای و معمولاً تا ۱۰ بار می‌باشد و ظرفیت کمپرسور هوا در دو مرحله پیستونی تا اندازه ۱۲۰۰ لیتر بر دقیقه خواهد بود.

 کمپرسور باد اسکرو

در این نمونه کمپرسور دو مارپیچ حلزونی شکل به‌صورت نر و ماده برکنار هم قرار دارند و با ورود هوا به دستگاه، درون مارپیچ و دوران مارپیچ‌ها، هوا گرفتار می‌آید و با ادامه روند فشرده‌سازی از مارپیچ خروجی و کمپرسور خارج می‌شود.

کمپرسور اسکرو نیز دارای دو نوع روغنی و بدون روغن می‌باشد.

در کمپرسور باد مدل روغنی، پس از تزریق روغن به هوا و چرب شدن آن باعث افزایش عمر کمپرسور شده و استهلاک قطعات کاهش می‌یابد. این هوای چرب پس از عبور از فیلتر روغن و سیستم جداکننده روغن به سیستم منتقل می‌شود.

کمپرسور باد بدون روغن از خصوصیات این کمپرسور می‌توان به هوای بدون هرگونه آلودگی و روغن اشاره کرد که برای اغلب صنایع حساس مناسب می‌باشد. در کمپرسور باد بدون روغن، استهلاک موتور و ابزار دستگاه بیشتر می‌باشد و نیاز به پرداخت هزینه جهت جداسازی کمپرسور هوا روغن را ندارد.

 کمپرسور هوا صنعتی روغنی

روغن کمپرسور هوا، کمپرسور هوا قوی و کمپرسور هوا کوچک، نقش به سزایی در افزایش عمر تجهیزات دارد زیرا در هنگام استفاده از این ماشین قطعات فلزی که دارای حرکات لغزشی هستند و مدام در تماس با یکدیگر دارند، باید روان کاری و روغن‌کاری شوند تا باعث سایش و استهلاک نشود. می‌توان گفت وقتی سطوح نسبت به یکدیگر حرکت نسبی دارند نیاز به یک‌لایه روغنی دارند تا مانع ساییده شدن قطعات درگیر شود.

 کمپرسور هوا پنوماتیک

در این نوع کمپرسور نیروی لازم برای ابزار بادی و قطعات پنوماتیکی به‌وسیله هوای فشرده انجام می‌شود و این هوای فشرده به‌وسیله کمپرسور باد یا هوا ایجاد می‌شود. در توضیح بیشتر می‌توان گفت که کمپرسور هوا پنوماتیک خود نمونه‌ای از کمپرسور هوای فشرده است.

کمپرسور باد بی‌صدا

کمپرسور باد سایلنت به کمپرسوری اطلاق می‌شود که صدای تولیدشده در هنگام کارکرد در دسی‌بل بسیار پایین‌تر می‌باشد. با توجه به نحوه کارکرد کمپرسور بی‌صدا می‌توان از کارکرد کمپرسور مطلع شد. مزیت این دستگاه اصطکاک کم قطعات و لرزش پایین می‌باشد. محدوده صدای تولیدشده بین ۴۰ تا ۹۰ دسی‌بل است. برای کاهش صدای تولیدشده می‌توان از روش‌های عایق کردن کمپرسور و قرار دادن کمپرسور در محفظه سایلنت نام برد.

 کمپرسور باد بدون روغن

کمپرسور بدون روغن در صنایع دارویی و غذایی استفاده می‌شود، این کمپرسور ازاین‌جهت که سیال خروجی بدون روغن است از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. کاربرد کمپرسور هوای بدون روغن برای صنایع رنگ و ابزار حساس و دقیق بسیار ضروری می‌باشد.

 کاربرد کمپرسور هوای فشرده

کمپرسور باد در صنایع مختلف کاربرد دارد به‌عنوان‌مثال در صنایع تولیدی مانند خودروسازی، صنایع ماشین‌ابزار و صنایع تولید وسایل کار، لوازم‌خانگی و دیگر صنایع کاربرد دارد. از این کمپرسور در صنایع شیمیایی، پتروشیمی، معدن، غذایی، نساجی، کاغذسازی و در صنعت حمل‌ونقل، صنعت گاز و دفاعی استفاده می شود.

پرکاربردترین کمپرسور باد نوع پیستونی است. کوچک‌ترین کمپرسورهای باد ۲۰ لیتری و ۵۰ لیتری هستند که در صنایع خدماتی نظیر رویه‌کوبی مبل و طراحی دکوراسیون کاربرد دارند. سایزهای ۲۵۰ لیتری تا ۱۰۰۰ لیتری از پرکاربردترین کمپرسورهای صنعتی هستند و در کارگاه‌های صنعتی از این نمونه‌های استفاده می‌شود.