دستگاه اتوکلاو و انواع آن

یکی از مهمترین تجهیزات و دستگاه های آزمایشگاهی اتوکلاو می باشد. اتوکلاو ها با استفاده از حرارت بخار آب و تحت فشاربرای استریل کردن وسایل به کار می روند.

همچنین می توان یکی از مهمترین کاربرد اتوکلاو را سترون سازی نام ببریم. سترون سازی در واقع همان از بین بردن میکروب ها و استریل کردن انواع مواد شیمیایی و غیر شیمیایی می باشد. کاربرد این دستگاه بیشتر در پزشکی به عنوان استریلزاسیون، پیرسینگ و خالکوبی و داروهای دامپزشکی می باشد. این دستگاه بیشتر در مراکز عمومی بهداشت،دندانپزشکی ها، آزمایشگاه های بالینی، میکروبیولوژی ها و بقیه مراکزی که استریل کردن مواد برای آن ها مهم می باشد به کار می رود. شکل ظاهری این دستگاه یک استوانه به همراه در می باشد و طول آن هابه 15 متر هم می رسد.

نحوه عملکرد دستگاه اتوکلاو

این دستگاه در دمای بالای 100 درجه سانتی گراد کار می کند و درون یک محفظه بسته قرار دارد. درون محفظه آب به بخار تبدیل می شود. اتوکلاو باعث از بین رفتن ویروس ها نمی شود، اما به علت حرارت بالای دستگاه تمامی باکتری های موجود در مواد پلاستیکی به کلی از بین می روند. از این دستگاه برای فرایند های صنعتی که به فشار و دمای بالا احتیاج دارند نیز به کار می رود.

نکته دیگر اینکه از اتوکلاو ها برای استریل کردن مواد غذایی استفاده نمی کنند، زیرا باعث از بین رفتن طعم و ویژگی های غذایی آن ها می شود.

انواع دستگاه های اتوکلاو

اتوکلاو آزمایشگاهی

• سایز های استاندارد این نوع اتو کلاو ها 10- 25- 50- 75 و 100 لیتری می باشد.
• جنس دستگاه استیل می باشد.
• به برد دیجیتالی با تکنولوژی PWM مجهز می باشد.
• مجهز به سیتم کنترل پسماند دمای المنت و سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان زیاد می باشد.
• به سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی مجهز می باشد.(در زمان کمبود آب برق المنت قطع می شود)
• گیره های درب آن آنتی باکتریال و نشکن می باشند.

اتوکلاو بیمارستانی

• این نوع اتوکلاو به سه صورت تک درب، دو درب و گراویتی می باشند.
• شامل برد الکترونیکی دیجیتال.
• سیکل کاری در حرارت 121 و 134 درجه سانتی گراد.
• شامل پرشر مکانیکی می باشد.
• با توان مصرفی دوازده کیلو وات و سه فاز.
• ورودی هوای اتاقک به فیلتر هپا( بیولوژی) مجهز می باشد.
• دارای شیر اطمینان با داشتن گواهی های CE و صلاحیت عملکرد از ایتالیا.
• ضخامت ورق ها 4 میلی متر.
• دارای ابعاد 200 و 300 لیتری.

اتوکلاو کیلینیکال

• درب تمام اتومات و قابلیت باز شدن به صورت دستی.
• تمام دستگاه استیل می باشد، بدنه تهیه شده از ورق فولادی به همراه رنگ الکترواستاتیک و ضد خش.
• برد فارسی هوشمند ( آلارم خطا بر روی ال سی دی).
• هوای اتاقک به فیلتر هپا مجهز می باشد.
• شامل قسمت خشک کن هیتری مجزا.
• گزارش دهی به وسیله کابل پرینتر و خروجی پورت یو اس بی.
• شامل سیکل سریع.
• سنسور تشخیص کیفیت آب.
• شامل پنج سیکل کاری.
• دارای تست نشتی آب و نفوذ پذیری آب.
• شامل مولد بخار سریع.
• دارای پمپ وکیوم کره ای با قدرت 0/8 بار و شیر اطمینان ایتالیایی شامل گواهی CE.

اتوکلاو دندانپزشکی

• درب تمام اتومات و قابلیت باز شدن درب به صورت دستی.
• دارای مخزن تمام استیل، بدنه فولادی و رنگ الکترواستاتیک ضد خش.
• شامل برد الکترونیکی هوشمند (فارسی ، اعلام خطا بر روی ال سی دی).
• رومیزی دارای 5 سیکل می باشد.
• شامل تست نشتی بخار و تست نفوذپذیری بخار.
• دارای مولد بخار سریع.
• ورودی هوای اتاقک به فیلتر هپا مجهز می باشد.
• شامل خشکن هیتری مجزا.
• شیر اطمینان ایتالیایی با گواهیCE.
• دارای پمپ وکیوم کره ای یا قدرت 0 وکیوم بار.

انواع اتوکلاو

به منظور صحت عملکرد استریلیزاسیون و با توجه به نوع وسایل، اتوکلاو ها به 3 کلاس N، Sو B تقسیم می شوند.

کلاس N

این نوع اتوکلاو قادر است ابزار آلات جامد و بی پوشش را استریل نماید، پس باید در خرید آن دقت نمود چون تضمینی برای استریل لوازم پوشش دار مثل کاغذ، پارچه و غیره وجود ندارد.

کلاس S

در این نوع اتوکلاو کارخانه سازنده مشخص می کند که چه وسایلی می توان با آن استریل نمود. ابزار آلات پوشش دار جامد و یا بدون پوشش جامد مانند، پارچه، وسایل سوراخ دار B و غیره. این نوع اتوکلاور می تواند به پمپ وکیوم مجهز باشد و دارای سیکل خشک کن نیز می باشد.

کلاس B

این نوع اتو کلاو می تواند انواع وسایل بدون پوشش و یا پوشش دار جامد را استریل نماید مانند مواد نساجی، ابزار سوراخ  مدل B و مدلA را استریل نمود. در این کلاس اتوکلاو دارای پمپ وکیوم قدرتمند می باشد که در خدود9/0 بار خلا ایجاد می نماید.

چه موادی می توانند اتوکلاو شوند؟

سلول های انسانی، گیاهی و حیوانی ، پاتوژن های رشد کرده، وسایل و مواد آلوده شده به فضولات انسانی و حیوانی، محصولات آلوده شده به خون حیوان و یا انسان وغیره را می توان اتوکلاو کرد. به صورت کلی مواد عفونی باید جمع آوری و اتوکلاو شوند. همچنین مایعات عفونی نیز باید بعد از اتوکلاو شدن به فاضلاب ریخته شوند.

مواد در داخل اتوکلاو ها به چه صورت دفع می شوند؟

به طور معمول مایعات به فاضلاب ها ریخته می شوند اما نکته حائز اهمیت این است که آگار های آب شده در این دستگاه را نباید داخل فاضلاب ریخت، بلکه باید صبر کرد تا سرد شوند و به عنوان زباله ای جامد آن را دفع کنیم.