دندان‌پزشکی ترمیمی و اهمیت آنگل ها

آنگل چیست؟ در حال حاضرترمیم دندان پوسیده از دغدغه مردم در رده‌های متفاوت می‌باشد. دندان‌پزشکان جهت ترمیم دندان‌های پوسیده از ابزار مخصوصی مانند آنگل استفاده می‌نمایند. این ابزار از قسمت‌های مختلفی مانند هد یا سر آنگل که دارای کاتریج، یک ورودی و خروجی آب می‌باشند، تشکیل‌شده است. در برخی نمونه‌ها مجرای آب نصب نشده است.

 اجزای تشکیل‌دهنده آنگل

این سیستم دارای یک دسته انتقال‌دهنده نیرو از میکرو موتور به هد و سرانجام به فرز می‌باشد. برای محافظت از این دستگاه باید در زمان‌های مناسب آن را روغن‌کاری نمود.

فرزهای توربین و آنگل یکی از تجهیزات تراش دندان می‌باشند که بر سر توربین و آنگل قرار می‌گیرند. فرزهای ترمیمی بر طبق جنس بخش برنده آن‌ها به دودسته الماسی سیلیسی و کارباید دسته‌بندی می‌شوند. به علت سرعت خیلی زیاد توربین در هنگام استفاده باید بر روی فرز آب‌پاشی مناسب انجام شود که به دلیل گرمای ایجادشده در حین کار باعث تحریک دندان و تخریب فرز می‌شود.

معمولاً فرزهای آنگل اغلب کارباید می‌باشند زیرا قادرند عاج پوسیده‌شده را به‌راحتی بردارند. باید دانست که دندان‌پزشک وقتی به عاج سالم می‌رسد با مقاومت برخورد می‌کند و به‌این‌ترتیب توانایی تشخیص پزشک را بالا می‌برد. گاهی فرزهای الماسی نیز برای آنگل طراحی می‌شوند. ازنظر سرعت چرخش، سرعت آنگل بسیار پایین‌تر از توربین می‌باشد و به همین مقدار گرمای کمتری به عاج دندان وارد می‌شود.

 تفاوت فرزهای توربین و آنگل چیستند؟

همه فرزها از دو بخش تنه یا شنک و سر یا هد تشکیل‌شده‌اند. بخش تنه درون توربین و آنگل واقع می‌شود. تنه فرزهای توربین که شامل یک استوانه‌ای صاف و براق می‌باشد اما در انتهای تنه فرز آنگل یک شیار قرار دارد که معرف آنگل می‌باشد. ضخامت فرز آنگل که بیشتر از فرز توربین می‌باشد دومین وجه شناسایی و اختلاف آن با فرزهای توربین است.

 دسته‌بندی فرزها بر طبق توان برندگی

توان برندگی فرزهای الماسی را بر اساس نوارهای رنگی موجود بر تنه آن‌ها تعیین می‌کنند. معمولاً زبرترین فرز دارای نوار مشکی و نرم‌ترین فرز دارای نوار سفید می‌باشد. نوارهای فرز از زبرترین تا نرم‌ترین بارنگ‌های: مشکی، آبی، سبز، قرمز، زرد و سفید مشخص می‌شوند. فرزهای زبر برای تراش مینا و عاج دندان و فرزهای نرم که با نوار قرمز، زرد و سفید مشخص می‌شوند برای پالیش کردن سطح‌ترمیمی دندان مورداستفاده قرار می‌گیرند.

 دسته‌بندی فرزها ازنظر شکل ظاهری

• فرز فیشور (سیلندری) که برای برداشتن مینا و عاج مورداستفاده قرار می‌گیرد و یکی از پرکاربردترین فرزهای دندان‌پزشکی می‌باشد.
• فرز چمفر اغلب برای برداشتن روکش و مشخص کردن خط پایانی تراش مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• فرز روند برای ایجاد شیار یا گروو در دیواره دندان استفاده می‌شود تا گیر ماده ترمیمی تکمیل و زیاد شود. از این فرز برای کاربردهای خاص استفاده می‌شود.
• فرز تخم‌مرغی برای تراش دادن سطوح قوسی مانند سطح پالاتال دندان‌های سانترال، لترال ماگزیلا و مندیل بکار برده می‌شود.
• فرز اینورت جهت خارج کردن شیار در دیواره دندان جهت افزایش گیر ماده ترمیمی در حفره تراش‌خورده به‌کاربرده می‌شود.
• فرز نایف اج یا لبه چاقویی در تراش دیواره‌های پروگزیمال دندان به دلیل تهیه روکش بکار برده می‌شود.
• فرز تیپر دیواره‌های این فرز با یکدیگر موازی نمی‌باشند و به سمت یکدیگر در حالت تقارب قرار دارند. به‌نوعی که نوک قسمت برنده از نواحی پایین‌تر ضخامت کمتری نسبت به دیواره‌ها دارد و نازک‌تر می‌باشد.
• فرز چرخی جهت تراش نواحی قوس‌دار دندان نظیر سطح پالاتال دندان‌های سانترال ماگزیلا و سطح لینگوال دندان‌های سانترال مندیل به‌کاربرده می‌شود.
• فرزهای کارباید توربین برای تراش فلزات ازجمله اباتمنت ایمپلنت و پالیش کردن رویه‌ترمیم آمالگام به‌کاربرده می‌شوند.
• فرز روند آنگل (کارباید) این فرز اغلب بیشترین کاربرد را در بین فرزهای آنگل دارد و جهت برداشتن پوسیدگی‌ها مناسب می‌باشد.
• فرز آنگل (الماسی) که کاربرد کمتری دارند اما در بازار موجود هستند.

نگه‌داری و تعمیر آنگل

آنگل از مستقیم‌ترین و ساده‌ترین تجهیزات چرخشی می‌باشد که باعث دسترسی بیشتر به محل موردنظر می‌شود. آنگل ها به‌تنهایی قابل‌استفاده نمی‌باشند زیرا باید بر روی یک میکرو موتور و یا ایرموتور تعبیه شوند تا قدرت چرخاندن فرزهای بسته‌شده را داشته باشند.

لازم به ذکر است که توربین، هندپیس و آنگل از اجزای اینسترومنت ها محسوب می‌شوند و نقش بسزایی در کلینیک‌های دندان‌پزشکی بر عهده‌دارند. درصورتی‌که یکی از این تجهیزات دچار عیب یا مشکل شوند دندان‌پزشک نمی‌تواند ادامه کار خود را به پایان برساند. به این منظور رعایت اصول و نکات ایمنی در زمان مصرف برای جلوگیری از خرابی و تعمیر آنگل از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. قطعات داخلی آنگل شامل دنده‌های کاتریچ و دنده‌های انتقال‌دهنده نیرو از شفت چاک‌دار به کاتریج می‌باشد. باید دانست که دنده‌های انتقال‌دهنده نیرو به روغن‌کاری مستمر نیاز دارند زیرا به‌مرورزمان و در اثر اصطکاک کوتاه می‌شوند و از همدیگر دور می‌شوند. در این زمان لازم است تا دنده‌های انتقال‌دهنده نیرو از شفت چاک‌دار به کاتریج تعویض شوند. در زمان جابجایی آنگل ها باید مراقب باشید که دچار ضربه مخصوصاً در سر آن نشود زیرا اگر سر آنگل دچار تغییر شود می‌تواند عمل و کارایی خود را از دست بدهند. در زمان نصب فرزها بر روی آنگل مطمئن شوید که تابدار یا مستهلک نباشند. اگر بخش کاتریج آنگل لق شد باید بلبرینگ‌های آن تعمیر و سرویس شوند و همچنین نیاز به تعمیر آنگل نیز وجود دارد. اگر کوچک‌ترین لقی یا آسیب را با سهل‌انگاری ازنظر دور نگه‌دارید زمینه برای آسیب‌دیدگی جدی به کاتریج و اکسل آنگل نیز فراهم خواهد شد. نحوه استقرار آنگل بر روی ایرموتور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در هنگام نصب آنگل بر روی ایرموتور دقت کنید تا آنگل و ایرموتور دچار ایراد نشوند. با رعایت نکات اشاره‌شده و نکات ایمنی می‌توانید از آنگل به شکل صحیح، استفاده بهینه داشته باشید.

 استریل و روغن‌کاری آنگل

قبل و بعد از اتو کلاو، آنگل ها باید روغن‌کاری شوند. آنگل ها مدام با مواد استریل و شوینده در ارتباط می‌باشند و باید به‌طور مستقیم روغن‌کاری شوند. سپس در داخل بسته استریل قرار بگیرند و سرانجام عمل اتوکلاو بر روی آن  انجام شود.

برای استریل آنگل باید از استریل کلاس B یعنی اتوکلاو استفاده نمایید و در صورت نیاز به ضدعفونی کردن با ماده ضدعفونی‌کننده از یک پارچه آغشته استفاده کنید و آنگل را در بین آن قرار دهید. جهت باز کردن مجاری آنگل می‌توانید از دستگاهای اولتراسونیک استفاده نمایید.