نقش دندانپزشکی میکروسکوپی و جایگاه میکروسکوپ در درمان دندان
اغلب اجزای دندان به‌صورت میکروسکوپی می‌باشند و دندان‌پزشکان برای جراحی‌های مهم به‌وسیله لوپ چشمی به درمان می‌پردازند. در حال حاضر دندانپزشکی میکروسکوپی این توان را به دندانپزشک بخشیده است که مشکلات ناشی را از طریق میکروسکوپ با دقت بیشتری درمان نمایند.
دندانپزشکی میکروسکوپی
با این روش برای موارد مهمی مانند عصب‌کشی یا جراحی‌های سخت نظیر ایمپلنت دندان به‌کاربرده می‌شود. در طی دو دهه اخیر این روش در بیشتر بخش‌های دندانپزشکی مانند درمان پریودنتال و دندانپزشکی زیبایی جایی برای سخن گفتن ایجاد کرده است. درواقع دندانپزشکی میکروسکوپی جهت دید بهتر و درمان به دنیایی دندانپزشکی پای گذاشته است.
دندانپزشکی میکروسکوپی چه مزایایی دارد؟
میکروسکوپ با دقت بالای ۴۰۰ بار بیشتر از چشم غیرمسلح و ۱۰۰ بار با دقت بیشتر از لوپ چشمی می‌باشد. بزرگ‌نمایی به‌دست‌آمده از این روش، می‌تواند باعث افزایش دقت در انجام درمان شود و میزان آسیب و تخریب ایجادشده به بافت‌های مجاور را برای اغلب درمان‌ها و جراحی‌های دندانپزشکی کمتر کند.
بعضی آسیب‌های دندانی، مانند ترک‌ها و خوردگی‌های دندانی را نمی‌توان با بزرگ‌نمایی معمولی مشاهده نمود اما به کمک این روش قادر خواهیم بود آسیب‌های جزئی را نیز با دقت بالا ببینیم. در این صورت کار درمان با نهایت دقت و صحت انجام می‌شود.
ارزش دندانپزشکی میکروسکوپی برای درمان عصب‌کشی دوچندان می‌باشد. همان‌طور که می‌دانیم عصب‌های دندانی بسیار ظریف و در محدوده بسیار کوچکی واقع‌شده‌اند همچنین از کانال‌های متعددی در دندان برخوردار می‌باشند. برای بالا بردن دقت دندانپزشکی و تکمیل درمان جهت پاک‌سازی کانال‌ها نیاز به این تجهیزات از ضروریات دندانپزشکی محسوب می‌شود. درصورتی‌که یکی از کانال‌ها به‌خوبی تمیز نشوند موجب انتشار دوباره عفونت‌ها در کانال و شکست تمام درمان می‌شود؛ بنابراین بیمار باید عمل عصب‌کشی را مجدداً تکرار نماید و در صورت بی‌توجهی منجر به از دست رفت یا کشیدن دندان خواهد شد.
عملکرد دندانپزشکی میکروسکوپی
- مشاهده کانال‌های کوچک دندان
- برای حذف مواد پرکننده قدیمی از روی دندان
- دسترسی آسان و سریع به دندان بدون آسیب دیدن بافت‌های پیرامون
- ترمیم نمودن مکان‌های قابل‌نفوذ و نشت روکش‌ها یا مواد پرکننده
- آسان شدن و سرعت بخشیدن در امر تصمیم‌گیری برای کلیه جنبه‌های درمانی و جراحی عصب‌کشی
- ازنظر کیفی بهبود عمل مستندسازی جهت تصویربرداری از دندان‌ها
- دریافت بهترین نتیجه درمانی برای جراحی‌های مهم شامل ایمپلنت دندان‌ها
با پیشرفت حوزه دندانپزشکی و ارتقا نتایج درمانی باعث می‌شود کیفیت و روند درمان به‌خوبی انجام شود و منجر به رضایت خاطر بیمار خواهد شد.
درمان ریشه
درمان غیر جراحی اندو دنتیک، درمان ریشه‌یا عصب‌کشی با توجه به چالش‌های آناتومیک و آسیب شناسانه، امروزه از موفقیت‌های بالینی بسیاری برخوردار می‌باشد. هنگامی‌که روند بیماری به بخش پری آپیکال گسترده نشده باشد می‌توان موفقیت درمان را تا ۹۰ % تخمین زد و این امر در حالی است که کانال‌های ریشه عفونی و گسترش بیماری در داخل فضای پری آپیکال باعث کاهش روند بهبودی خواهد شد. با افزایش درد و تورم و بهبود نیافتن بافت اندو دنتیت موجب تغییر و تحلیل استخوان پری آپیکال می‌شود. معمولا التهاب بافت پری آپیکال باعث تداوم درد می‌شود و این تورم با مرور زمان در تصاویر حاصل از رادیوگرافی مشاهده خواهد شد که با افزایش فضای الیاف لیگامان و تحلیل استخوان و تورم بافت‌های نرم، ضایعه‌ی استخوانی آپیکال ایجادشده است. به‌این‌ترتیب دندان‌هایی که تحت درمان اندو دنتیک واقع‌شده‌اند و دیگر درمان نمی‌شوند حتماً نباید کشیده شوند یا با تعویض ایمپلنت درمان شوند. در این موارد ابتدا باید با حذف عفونت از درون کانال ریشه درمان شوند تا بتوان به بهبود پریودنتیت آپیکال کمک نمود. برای روش‌های درمانی غیر جراحی به روش اندودانتیکس میکروسرجری از طریق تشخیص به‌موقع پزشک می‌توان به درمان دندان پرداخت.
ریشه چگونه درمان می‌شود؟
اپیکواکتومی درواقع درمانی است که در انتهای ریشه‌ی دندان عفونی قطع‌شده انجام می‌شود و سپس از طریق مواد پرکننده جهت مسدود یا مهروموم کردن انتهای دندان انجام می‌شود. در ایام گذشته، این عمل جراحی به‌وسیله متخصص اندو دانتیکس یا جراح ریشه و یا توسط دندانپزشک عمومی به‌وسیله تکنیک‌های کاملاً ساده و سنتی انجام می‌شد. درروش سنتی به کمک یک تیغه گرد که به دسته‌ای صاف اتصال دارد و با کمک آمالگام جهت پر کردن انتهای ریشه جهت درمان ریشه دچار عفونت شده صورت می‌گیرد. با تغییر دانش پزشکی و پیشرفت‌های به‌دست‌آمده فرآیند درمان به سهولت و با تجهیزاتی کاملاً به‌روز شده انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب با استفاده از میکروسکوپ جراحی همه اجزا دندان با وضوح و درشت‌نمایی بیشتر قابل روئت خواهد بود.
امروزه مواد و ابزار میکروسرجیکال یا جراحی میکروسکوپی ازجمله اصول تکنیکی جراحی آپیکال توسط پزشک متخصص اندو دانتیکس می‌باشند و از عوامل موفقیت جراحی و نجات دندان از عمل کشیدن می‌باشد.
ریشه‌های دندان از یک سری لوله‌هایی بانام توبول عاجی تشکیل‌شده است که باکتری‌ها می‌توانند به درون آن نفوذ کنند. گاهی مواقع عفونت می‌تواند از سطح ریشه تا اتصال سمنت دندان واقع شود که این مقدار عفونت باعث ایجاد بیماری آپیکال می‌شود مانع بزرگی برای درمان اندودنتیک خواهد بود. برخی مواقع به دلیل وجود منافذ خروجی متعدد در زاویه‌های تیز ریشه باعث انحنای کمی خواهد شد و دسترسی و پاک‌سازی بافت آپیکال ریشه دندان را با اشکال مواجه خواهد ساخت. در موارد نظیر فایل‌های فلزی ضدزنگ مانند تیتانیوم و یا نیکل پزشک بدون شکستن این فایل قادر نخواهد بود از این فضا عبور نماید و موانع برای پاک‌سازی و ضدعفونی کردن کانال با محدودیت بیشتر مواجه خواهد شد. با تغییر ساختار آپیکال و ناتوانی در امر درمان مؤثر ریشه، کار دندانپزشک با دشواری مواجه خواهد شد.
جراحی‌های میکروسرجری و تأثیرات آن بر روند درمان
- مقدار برش استخوان بسیار کم و به میزان ۳ تا ۴ میلی‌متر خواهد بود.
- از این روس برای برش ۳ میلی‌متری از نوک ریشه جهت حذف کانال‌های جانبی و شاخه‌های آپیکال استفاده می‌شود.
- در نواحی زاویه‌دار یا شیب‌دار میزان برش بسیار کم یا با عدم برش انجام می‌شود.
- از این روش برای معاینه دقیق سطح ریشه‌ی قطع‌شده و همچنین مشاهده شکستگی‌ها، مجاری و دیگر پیچیدگی‌های ساختاری استفاده می‌شود.
- برای کانال‌های بلند آماده‌سازی تا عمق ۳ میلی‌متری انجام می‌شود.
- سرانجام پر کردن انتهای ریشه به‌وسیله تری اکسید معدنی متراکم (MTA) که ماده‌ای متشکل از بافت استخوانی و سمنت می‌باشد.
امروزه استفاده از میکروسکوپ جراحی و ابزارهای مدرن که به‌منظور خاص تهیه‌شده‌اند می‌تواند امکان دستیابی به نقاط پرخطر یا فضاهای باریک را فراهم‌سازد و در امر حفظ و دندان کمک بسیاری به روند بهبود درمان داشته باشد.
