چه خمیردندانی مناسب کدام دندان می‌باشد؟
برای این‌که بدانیم خمیردندان خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد، باید بدانیم که خمیردندان باید عمل زدودن و پاک‌سازی پلاک دندانی را بدون آسیب رساندن به مینا یا عاج دندان به سهولت انجام دهد. همچنین خاصیت تمیزکنندگی و حفظ زیبایی دندان را نیز داشته باشد. خمیر باید باپوست و مخاط دهان سازگار باشد و بزاق را زیاد کند همچنین مزه و طعم آن نیز خوشایند باشد.
مواد ترکیبی خمیردندان چیست؟
در طی سالیان متمادی روند ساخت و تولید خمیردندان تغییرات زیادی کرده است اما جزء اصلی خمیردندان‌ها ماده ساینده می‌باشد که برای دندان‌های حساس مواد ساینده کمتر به کار می‌رود.
چه خمیردندانی تهیه کنیم؟
اگر دندان‌های سالم دارید و هر ۶ ماه معاینه دندانپزشکی را انجام می‌دهید که دندانپزشک از سلامت دندان‌های شما خبر می‌دهد، می‌توانید به شکل دوره‌ای از خمیردندان‌های سفیدکننده استفاده نمایید. لازم است که بدانیم خاصیت سایندگی در این خمیردندان‌ها زیاد است و استفاده زیاد از آن توصیه نمی‌شود.
خمیردندان‌های حاوی فلوراید برای پوسیدگی‌ها
- اگر مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان هستید و می‌خواهید این پوسیدگی کاهش پیدا کند، بهتر است از خمیردندان‌های حاوی فلوراید که ضدپوسیدگی هستند، استفاده کنید. می‌توانید در هنگام خرید خمیردندان کلمه ضدپوسیدگی یا (Cavity Protection) را مشاهده نمایید.
بر طبق مطالعات، فلوراید سدیم بهترین فرمولاسیون فلوراید است که اغلب تولیدکنندگان خمیردندان از آن استفاده می‌کنند. فلوراید سدیم در بخش مینای سالم قرار دارد که با هیدرو کسی آپاتایت (ماده متشکله مینا) به وجودمی آید. این ترکیب بسیار سخت و مقاوم‌تر از هیدروکسی آپاتایت می‌باشد. فلوئور با مقاوم‌سازی مینا می‌تواند ساییدگی اسیدی مینا و عاج را کاهش دهد. این خمیردندان برای افراد بزرگ‌سالی که میزان پوسیدگی آنها زیاد است و مقدار بزاق آنها کم می‌باشد با غلظت زیاد می‌تواند، مناسب باشد.
خمیردندان‌های مناسب برای دندان‌های حساس
- اگر از آن دسته افرادی هستید که دچار حساسیت شدید دندانی هستید و بر اساس معاینات دندانپزشکی برای شما معلوم شده است که حساسیت دندانی شما به دلیل پوسیدگی و بیماری‌های مربوط به لثه نمی‌باشد، می‌توانید از خمیردندان ضد حساسیت استفاده نمایید. این خمیردندان برای افرادی که در ناحیه‌ی طوق دندانی به محیط دهان باز می‌باشد یا در زمان مصرف غذاهای سرد و گرم یا نوشیدنی‌ها یا مسواک زدن حساس می‌باشند، مناسب است.
برخی خمیردندان‌ها دارای نیترات پتاسیم می‌باشند. این ماده‌ی ضد حساسیت از طرف FDA تائید شده است که موجب کاهش واکنش اعصاب دندانی مانند سرما و گرما می‌شود و با دپلاریزه کردن انتهای اعصاب حسی دندانی و توقف سیگنال‌های ارسالی درد به مغز عمل می کند.
برخی خمیردندان‌های ضد حساسیت با مسدود کردن توبول های عاجی تحت عنوان مکانیسم اولیه‌ی کنترل حساسیت استفاده می‌نمایند. این مواد نظیر استرانسیم کلراید، پتاسیم اکسلات، پتاسیم نیترات و سدیم سیترات می‌باشند که باعث ایجاد رسوبات و ترکیبات معدنی در دهانه لوله‌های عاجی که به علت آسیب‌دیدگی مینا یا تحلیل لثه به محیط باز دهان شده‌اند، می‌شود به این وسیله دردهای حساسی دندانی به مقدار قابل‌توجهی کاهش می‌یابند. لازم است بدانیم این خمیردندان‌ها تنها علائم مربوط به حساسیت را کاهش می‌دهند و جهت درمان قطعی مراجعه به دندانپزشک و بررسی کلینیکی و رادیوگرافی برای از بین بردن این حساسیت‌ها امری ضروری می‌باشد.
خمیردندان‌های ضد جرم
جرم‌ها در اثر معدنی یا مینرالیزه شدن پلاک‌های دندانی بر روی سطح دندانی ایجاد می‌شوند و باعث ایجاد بیماری‌های لثه‌ای می‌شوند. معدنی شدن جرم‌ها به علت فوق اشباع بودن بزاق با یون‌های کلسیم یا فسفات انجام می‌شود.
در برخی از خمیردندان‌ها فرمول به‌گونه‌ای ایجادشده است که مراحل معدنی شدن و ایجاد جرم دچار وقفه می‌شوند در ترکیبات این خمیردندان‌ها زینک سیترات و زینک کلراید موجود می‌باشد.
نوع دیگری از این خمیردندان‌ها با اضافه کردن مهارکننده‌های رشد کریستال همراه می‌باشد که روند تشکیل جرم را به تعویق می‌اندازد.
خمیردندان ضد جرم که روی آنها عبارت ضد جرم یا Anti tartar درج‌شده است. این خمیردندان‌ها دارای پیروفسفات هستند که از تشکیل جرم بر روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. البته به‌طور قطعی نمی‌تواند جرم‌های دندانی را حذف نمی‌کند. اگر می‌خواهید از این نوع خمیردندان استفاده کنید و دندانپزشک به شما گفته است که دهان شما جرم ایجاد می‌کند، باید ابتدا به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندان‌هایتان جرم‌گیری شود و سپس از این خمیردندان‌ها استفاده کنید.
بعضی شرکت‌های تولیدکننده خمیردندان، خمیردندان‌های ترکیبی تولید می‌کنند که ضد جرم، ضد پلاک، ضدپوسیدگی و دیگر موارد هستند. شما بر طبق نیاز می‌توانید از این خمیردندان‌ها استفاده کنید.
توصیه می‌شود به مارک یا برند خاص تکیه نکنید. انتخاب خمیردندان به موارد مصرف و احتیاج فرد وابسته است که با توجه به میزان هزینه‌ای که افراد می‌خواهند برای خرید خمیردندان داشته باشند، بستگی دارد.
خمیردندان ضد باکتری
این نوع خمیردندان‌ها بانام تری کلوزان مورداستفاده قرار می‌گیرند. این ماده با طیف گسترده‌ای بر ضد انواع مختلف باکتری‌ها مؤثر می‌باشد. این ماده به‌عنوان عامل ضد باکتری در صابون‌ها، دئودورانت و اسکراب های ضد حساسیت مورداستفاده قرار می‌گیرد.
تری کلوزان به‌عنوان یک ماده آنتی باکتریال در انواع محصولات دهانی نظیر خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. مقدار این ماده در خمیردندان‌ها به شکل محدود و مجاز در اندازه ۳% می‌باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود به‌صورت قطعی از این خمیردندان‌ها استفاده نشود.
متأسفانه دهان ما می‌تواند میزبان باکتری‌ها و پلاک‌های ضخیم و چسبنده که بر روی دندان هستند و به آنها بیو فیلم می‌گویند، باشد. این باکتری‌ها مدام سعی می‌کنند خود را به مینای دندان برسانند، وقتی پلاک‌ها نرم هستند به‌راحتی از دهان دور ریخته می‌شوند درصورتی‌که روش درست مسواک زدن را آموخته باشیم می‌توانیم بدون خمیردندان نیز این کار را انجام دهیم. بزاق دهان شامل مواد معدنی، آرژنین، آنزیم ها و ترکیبات ضد میکروبی یا ضد باکتری است که از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. البته برخی افراد متأسفانه مشکل بزاق دارند و یا نمی‌توانند به‌درستی مسواک بزنند بنابراین خمیردندان می‌تواند یک‌راه حل مناسب برای این امر باشد.
برخی پزشکان توصیه به استفاده از نخ دندان می‌کنند، پیشنهاد می‌شود که روش‌های مناسب برای استفاده از نخ دندان را آموزش بگیرید در غیر این صورت نخ دندان می‌تواند آسیب جدی به لثه و خونریزی این ناحیه را ایجاد کند.
